Balbezit

Het komt regelmatig voor dat Ajax 60, 70 of zelfs bijna 80 procent balbezit heeft tijdens een wedstrijd. Het door Cruijff onder het voetlicht gebrachte beginsel dat een elftal in balbezit niet heel veel te vrezen heeft van de tegenstander, wordt bij Ajax gekoesterd als een kostbaar sierraad.

Cruijff heeft ook gezegd dat de opbouw door de betere voetballers van de middenlinie moet worden verzorgd in plaats van door verdedigers omdat anders er te veel ballen breed worden gelegd of terug gespeeld en je uiteindelijk weer bij de keeper terecht komt, waardoor de tegenstander de kans krijgt om zich te hergroeperen. Laat dat nu precies de makke zijn die het spel van het huidige Ajax typeert.

80% balbezit betekent helemaal niets wanneer 80% daarvan op eigen helft plaatsvindt. Geen tegenstander die daar wakker van ligt. Sterker nog, dat soort balbezit van Ajax ziet elke tegenstander met veel genoegen tegemoet. Want zolang Ajax de bal op eigen helft rondspeelt, dreigt er geen gevaar.

Creativiteit is een van de voorwaarden die Cruijff als noodzakelijke eigenschap van een middenvelder omschrijft om een goede opbouw tot stand te kunnen brengen. Maar daarnaast moet hij ook over skill en durf beschikken en hij moet een wedstrijd kunnen lezen.

Het plaatje hierboven toont 2 spelers die de bal kunnen zien en dus kort aangespeeld kunnen worden, ervan uitgaande dat Blind de bal (hard) inspeelt. De rest loopt in de dekking of is verder weg, wat meer risico in de passing inhoudt (onderschepping, onnauwkeurigheid). Een speler zou in het ideale geval in een of twee stappen de bal moeten kunnen zien en aangespeeld kunnen worden – het heeft geen zin om domweg een vrije ruimte in te lopen. Er moet een gedachte achter steken die ook door andere spelers wordt begrepen.

Als je ziet hoe spelers van Barcelona de vrije ruimte benutten (zonder altijd hard te sprinten), waardoor de speler met de bal bijna altijd meerdere afspeel-opties heeft, dan moet er bij Ajax nog heel wat gebeuren om zelfs maar in de buurt van dat soort voetbal te komen. Hardlopen doet FCB trouwens bijna alleen als ze een tegenstander in balbezit afjagen. Voor de rest zijn het in hoog tempo uitgevoerde korte combinaties waarbij vooral techniek en handelingssnelheid belangrijk zijn

In het diagram hierboven, dat een momentopname is van de met 7-0 gewonnen wedstrijd tegen Levante – dat star aan 4-4-2 vasthoudt, is te zien dat de FCB spelers elkaar (ondanks de drukte op de Levante-helft) kunnen zien of met een of twee stappen aanspeelbaar zijn.

Het is niet alleen ruimte benutten, maar ook een of twee stappen vooruit kunnen denken, goede balaanname, handelingssnelheid en technische vaardigheid om de bal in een keer door te spelen of op de vierkante meter een actie of een een-tweetje te maken. Ik zie dat te weinig bij het huidige Ajax en kan heel goed begrijpen dat Piet Keizer zich vaak stierlijk verveelt als hij dit elftal ziet worstelen met en zonder de bal. Om verrassende – risicovolle – oplossingen te bedenken en uit te voeren, moet je ballen hebben. Een ander soort balbezit. Daar wordt in de scouting en opleiding te weinig nadruk op gelegd.

…

• ajax
• balbezit
• eredivisie
• voetbal